Meer vastigheid
Zo’n tien jaar geleden kon je Hugo tijdens een avondje stappen tegen het lijf lopen. Hij was namelijk horecaportier, vertelt hij. “Weinig stabiliteit en vooral ’s nachts werken: het brak me op. Toen ik hoorde over beveiligingswerk in gevangenissen, werd ik meteen enthousiast. Net als mijn familieleden, die me regelmaat gunden. Ik solliciteerde en kreeg de baan! Dat betekende een vast rooster, inspraak bij het opstellen van de planning én goede arbeidsvoorwaarden. Ik begon bij de penitentiaire inrichting Amsterdam Over-Amstel, ook wel bekend als de Bijlmerbajes. Hier mocht ik een werk-leertraject volgen tot gevangenisbewaarder. Ik werkte onder andere in de torens op de meldkamer voor de locaties het Veer en de Singel. Erg interessant, want op die laatste locatie bevindt zich de landelijke psychiatrische crisisafdeling van het penitentiair psychiatrisch centrum Amsterdam. Nu werk ik twee jaar bij de Oostvaarderskliniek, waar ik de kans krijg om jaarlijks een cursus of opleiding te volgen. Mijn nieuwe uitdaging? De mbo 3-opleiding tot coördinator.“
Maatwerk en afwisseling
Zijn baan biedt regelmaat, terwijl de invulling ervan juist lekker afwisselend is. Hugo: “Ik heb te maken met diverse populaties die verschillende behandelingen nodig hebben. De behoeftes van iemand met een psychose zijn anders dan die van iemand met een verslaving. Als je werkt met ter beschikking gestelden is geen dag hetzelfde. Dat maakt mijn functie enorm interessant. Ook mijn werkzaamheden zijn divers. Daar waar de veiligheid mogelijk in het gedrang komt, ben ik aanwezig. Zoals bij gesprekken tussen een patiënt en zijn of haar behandelaar, gedurende sport- en eetmomenten of wanneer we iemand naar de separeerruimte brengen. Door afwijkende patronen tijdig op te merken, zorg ik samen met mijn collega’s dat we op de juiste plekken en tijden aanwezig zijn. Zo zorgen we voor een veilige omgeving. Het signaleren van afwijkende patronen noemen we ook wel forensische scherpte.”
Alle medewerkers hebben een alarmknop. Als ze zich in een onveilige situatie bevinden, drukken ze op deze knop en wordt mijn team gealarmeerd.
Veiligheid voorop
De Oostvaarderskliniek heeft een crisisafdeling en een Forensische Verslavingskliniek, waar patiënten in een beschermde omgeving intensieve behandelingen en veel ondersteuning krijgen. Dit zijn mensen die met justitie in aanraking zijn gekomen en een verslaving, psychiatrische aandoening en/of sociale problemen hebben. Hugo legt uit hoe hij veiligheid in deze omgeving creëert. Alle medewerkers hebben een alarmknop. Als ze zich in een onveilige situatie bevinden, drukken ze op deze knop en wordt mijn team gealarmeerd. We komen dan meteen in actie. Om te zorgen dat we optimaal kunnen ingrijpen, volgen we jaarlijks onderhoudstrainingen, onder andere om onze fysieke vaardigheden, inzetbaarheid in het team voor bijzondere calamiteiten en kennis van bedrijfshulpverlening te verbeteren. Daarnaast doe ik dagelijks intakes met nieuwe patiënten, voer ik controles uit en loop ik mee naar de afdeling. Ook sta ik wel eens op de groep en breng ik patiënten naar de separatie als ze niet voor rede vatbaar zijn. En gaat iemand met verlof? Dan registreer ik op een signalementenkaart hoe diegene eruitziet én op een verlofkaart wanneer diegene vertrekt. Bij terugkomst check ik beide kaarten. Verder werk ik in de meldkamer, waar ik toezicht houd via camera’s en de intercom en telefooncentrale bedien. Ik ben de schakel tussen beveiligers, het overige personeel en patiënten in de kliniek. Door aandacht te geven en te luisteren, los ik problemen op.“
Uitdagende doelgroep
Mensen met risicovol gedrag of psychiatrische problemen. Daar zet Hugo zich het liefst voor in. “De doelgroep heeft me vanaf het begin geraakt. Ik werk zowel in de Oostvaarderskliniek als in het Pieter Baan Centrum, een psychiatrische observatiekliniek. In dit centrum maak ik het begin van het proces mee en leer ik veel over de patiënten, die ik daarna soms bij de Oostvaarderskliniek tegenkom. In de Oostvaarderskliniek verblijven ze soms wel jaren, waardoor ik ze goed leer kennen. Ik heb contact met patiënten van wie het gedrag snel kan omslaan. Het ene moment zijn ze erg rustig en vriendelijk, het andere moment staan ze totaal niet voor zichzelf in. Dat kan gebeuren doordat ze teveel prikkels krijgen. Deze onvoorspelbaarheid geeft me energie. Het zorgt ervoor dat ik scherp blijf en het maakt mijn werkdagen afwisselend.”
Dankbaar werk
De patiënten zitten hier niet voor niks”, vertelt Hugo. Toch voelt hij sympathie voor ze. “Ervaring heeft me geleerd dat mensen meestal niet voor dit leven kiezen. Elke patiënt heeft zijn of haar eigen verhaal. Met daarin zware thema’s als misbruik en verlies van een kind. Deze verhalen houden me bezig en geven me nóg meer motivatie. Motivatie om patiënten te zien en te horen. En om ze toekomstperspectief te bieden. Dit doe ik door in verbinding te staan met zowel de patiënten als mijn collega’s. We overleggen regelmatig en denken mee over manieren waarop we ons werk naar een hoger plan kunnen tillen.